Categories: Thơ hay

Bài thơ Con cò (Chế Lan Viên) – Ngữ văn lớp 9

Bài thơ Con cò (Chế Lan Viên) – Ngữ văn lớp 9Bài thơ Con cò (Chế Lan Viên) – Ngữ văn lớp 9

Với tác giả, tác phẩm Con cò Ngữ văn lớp 9 hay nhất, chi tiết trình bày đầy đủ nội dung chính quan trọng nhất về bài Con cò gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, phân tích, ….

Nội dung bài thơ Con cò

Phần ICon còn bế trên tayCon chưa biết con còNhưng trong lời mẹ hátCó cánh cò đang bay:“Con cò bay laCon cò bay lảCon cò Cổng PhủCon cò Đồng Đăng…”Cò một mình, cò phải kiếm lấy ănCon có mẹ, con chơi rồi lại ngủ“Con cò ăn đêmCon cò xa tổCò gặp cành mềmCò sợ xáo măng…”Ngủ yên, ngủ yên, cò ơi, chớ sợCành có mềm, mẹ đã sẵn tay nângTrong lời ru của mẹ thấm hơi xuânCon chưa biết con cò con vạcCon chưa biết những cành mềm mẹ hátSữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân

Phần IINgủ yên, ngủ yên, ngủ yênCho cò trắng đến làm quenCò đứng ở quanh nôiRồi cò vào trong tổCon ngủ yên thì cò cũng ngủCánh của cò, hai đứa đắp chung đôiMai khôn lớn, con theo cò đi họcCánh trắng cò bay theo gót đôi chânLớn lên, lớn lên, lớn lên…Con làm gì?Con làm thi sĩCánh cò trắng lại bay hoài không nghỉTrước hiên nhàVà trong hơi mát câu văn

Phần IIIDù ở gần conDù ở xa conLên rừng xuống bểCò sẽ tìm conCò mãi yêu conCon dù lớn vẫn là con của mẹĐi hết đời, lòng mẹ vẫn theo conÀ ơi!Một con cò thôiCon cò mẹ hátCũng là cuộc đờiVỗ cánh qua nôiNgủ đi, ngủ đi!Cho cánh cò, cánh vạcCho cả sắc trờiĐến hátQuanh nôi

I. Vài nét về tác giả

– Chế Lan Viên (1920- 1989) tên thật là Phan Ngọc Hoan

– Quê quán: huyện Cam Lộ- tình Quảng Trị nhưng ông lớn lên ở Bình Định

– Sự nghiệp sáng tác:

+ Trước Cách mạng tháng 8 Chế Lan Viên nổi tiếng với phong trào thơ mới với tập thơ “Điêu tàn” (1937)

+ Với hơn 50 năm sáng tác, ông có nhiều tìm tòi ở những tập thơ hay gây được tiếng vang trong công chúng, Chế Lan Viên là một trong những tên tuổi hàng đầu của nền thơ hiện đại thế kỉ XX

+ Năm 1996 ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật

– Phong cách sáng tác: Ông được đánh giá là một nhà thơ có phong cách và đặc sắc. Thơ ông lấp lánh vẻ đẹp trí tuệ, triết lí và khả năng sáng tạo hình ảnh.

II. Tác phẩm Con cò

1. Hoàn cảnh sáng tác

– Bài thơ “Con cò” sáng tác năm 1962, in trong tập “Hoa ngày thường- Chim báo bão” của Chế Lan Viên.

2. Bố cục : 3 phần

Khổ 1: Hình ảnh con cò theo lời ru đến với tuổi thơ con, đó là biểu tượng cho cuộc đời lam lũ của mẹ

– Khổ 2: Hình ảnh con cò trong tiềm thức của con và theo con suốt cuộc đời dài rộng

– Khổ 3: Ý nghĩa lời ru qua hình ảnh con cò, con cò là biểu tượng cho tấm lòng người mẹ

3 Gía trị nội dung

– Khai thác hình tượng con cò trong những câu hát, lời ru, bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru trong cuộc đời mỗi người

4 Giá trị nghệ thuật

– Bài thơ thành công trong với thể thể thơ tự do, nhiều câu mang dáng dấp của thể thơ 8 chữ nên cảm xúc được thể hiện linh hoạt, giọng điệu suy ngẫm mang tính triết lí, vận dụng sáng tạo ca dao

5 Phân tích

I. Mở bài

– Giới thiệu về Chế Lan Viên: nhà thơ được biết đến với một phong cách thơ đặc sắc, giàu trí tuệ và chất triết lí

– Giới thiệu bài thơ Con cò: Bài thơ với chất liệu dân gian với những hình ảnh thơ độc đáo đã ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru trong cuộc đời mỗi con người

II. Thân bài

1. Hình ảnh con cò theo lời ru đến với tuổi thơ con, đó là biểu tượng cho cuộc đời lam lũ của mẹ

– “Con còn bế trên tay….đang bay”: lời tâm tình thủ thỉ của mẹ với con, con cò đến với con ngay từ khi còn còn tấm bé trong lời ru của mẹ

– Con cò bay la…Đồng Đăng”: Hình ảnh con cò gợi cuộc sống xưa cũ từ làng quê đến phố xá thong thả => con cò là hình ảnh của hồn quê hương, hồn đất nước

– “Con cò ăn đêm…Cò sợ xáo măng”: Hình ảnh cò trong lời ru con không phải chỉ là hồn quê hương mà còn là hình ảnh biểu trưng cho những người nông dân, những người phụ nữ …vất vả lam lũ kiếm sống

– “Ngủ yên!…phân vân”: “Cánh cò” trong câu hát của mẹ đến với con khi con còn chưa thể hiểu được, nhưng có thể con sẽ cảm nhận được âm điệu ngọt ngào và tình yêu thương che chở vỗ về của mẹ

⇒ Vận dụng sáng tạo hình ảnh, âm điệu ca dao dân ca => những câu ca dao in dần vào mảnh hồn thơ ngây của con

2. Hình ảnh con cò trong tiềm thức của con và theo con suốt cuộc đời dài rộng

– Hình ảnh cò đến với tiềm thức của con qua lời ru của mẹ “Cò đứng quanh nôi…đắp chung đôi”: Cò gần gũi, gắn bó với con từ thưở trong nôi

– Cò theo con trên từng chặng đường đời:

+ “Mai khôn lớn con theo cò đi học”: Cò trở thành người bạn đồng hành trên con đường đi học của con

+ Cò còn “theo gót đôi chân”, không rời xa, con sẽ làm “thi sĩ”, cánh cò sẽ tiếp tục gắn bó với con miệt mài không nghỉ, không xa rời

⇒ Điệp ngữ, điệp cấu trúc, sử dụng nhiều câu cảm thán => Cò thực sự trở thành một người bạn đồng hành từ khi con còn nằm trong nôi đến khi con khôn lớn trưởng thành

⇒ Hình ảnh cánh cò đồng hành cùng con là biểu tượng cho người mẹ, cho tình mẹ luôn gắn bó, che chở cho con trên suốt hành trình dài rộng của cuộc đời

3. Ý nghĩa lời ru qua hình ảnh con cò, con cò là biểu tượng cho tấm lòng người mẹ

– Hình ảnh “con cò” được nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng, cò là biểu tượng cho tấm lòng người mẹ “dù ở gần con…cò mãi yêu con”

– Từ sự thấu hiểu tấm lòng người mẹ, nhà thơ khái quát quy luật tình cảm: “Con dù lớn vẫn là con của mẹ….vẫn theo con”

⇒ Từ ngữ “dù”, “vẫn” nhấn mạnh sự gắn bó bền chặt của tình mẫu tử

– Phần kết quay trở lại với âm hưởng lời ru và đúc kết hình tượng con cò trong những lời ru ấy

⇒ Ý nghĩa lời ru: Lời ru đến với con một cách tự nhiên, qua lời ru con cảm nhận được bao điều thân thuộc gần gũi thanh bình của quê hương, cũng cảm nhận được tấm lòng bao la của người mẹ, lời ru hoàn thiện tâm hồn nhỏ bé của con để con lớn lên biết yêu thương và trân quý những giá trị tốt đẹp

III. Kết bài

– Khái quát những nét tiêu biểu nghệ thuật và sự thành công trong nội dung biểu hiện của tác phẩm

– Liên hệ mở rộng: Đưa ra suy nghĩ của bản thân về tình mẹ trong cuộc sống.

Tác giả tác phẩm Con cò thể hiện sâu sắc hình tượng người mẹ và tình mẫu tử thiêng liêng. Bài thơ sử dụng hình ảnh con cò để truyền tải tình yêu thương. Qua đó, tác phẩm để lại ấn tượng mạnh mẽ về sự hy sinh và che chở.

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sư  Nguyễn Lân Dũng  là nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học (wiki), với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu. Ông là con trai Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, thuộc gia đình nổi tiếng hiếu học. Giáo sư giữ nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và đã được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2010.

Share
Published by
Nguyễn Lân Dũng

Recent Posts

Ăn gì dễ ngủ, không còn những đêm trằn trọc? Bật mí chi tiết

Ăn uống dễ ngủ là một câu hỏi phổ biến của nhiều người. Bạn cũng…

3 giờ ago

Đam mỹ là gì? Các thể loại truyện đam mỹ mà hủ nữ thích nhất

Thẩm mỹ là gì? Đối với những người đam mê những câu chuyện tình yêu,…

1 ngày ago

Cách trị yếu sinh lý tại nhà cho chàng tìm lại phong độ

Cách sau đây để điều trị những điểm yếu sinh lý đối với đàn ông…

1 tuần ago

Uống rượu đau đầu nên làm gì giảm bớt cảm giác khó chịu?

Tôi nên làm gì với việc uống rượu? Bạn có thể cung cấp nước cho…

1 tuần ago

Thuốc tăng cường sinh lý nam giới cho cuộc yêu trọn vẹn

Thuốc tăng cường sinh lý nam - Sự lựa chọn hoàn hảo cho đàn ông…

1 tuần ago

Chiều hôm nhớ nhà (Bà Huyện Thanh Quan) – Nội dung tác phẩm

Chiều hôm nhớ nhà gợi lên nỗi lòng người xa quê trong những buổi hoàng…

1 tuần ago